Bart Kelholt sculptor
atelier
Een innerlijke noodzaak
Dat kunst in het dagelijks leven een ondersteunende functie kan hebben,
was voor mij een reden om te gaan verzamelen; je kunt je zo immers blijvend
met een kunstwerk verbonden voelen, en alle kracht en energie die er van uitgaat
tot je nemen. Tien jaar geleden maakte ik voor het eerst kennis met het intrigerende
werk van Bart Kelholt: heel diverse bronzen sculpturen hingen als compacte miniaturen
aan de wanden van zijn atelier. Bij een tweede atelierbezoek trof ik op de vloer
grotere beelden aan, die waren opgebouwd uit gestapelde bronzen elementen en
uit delen die in elkaar pasten als een soort puzzel of plattegrond. Beide keren
ging het om gesloten en introvert werk, dat zowel in het klein als op groter
formaat robuust en monumentaal oogde. Achteraf gezien bleek het moment van mijn
bezoek samen te vallen met het moment waarin Kelholt het roer had omgegooid
en was overgegaan naar een nieuwe fase in zijn werk: het maken van kleinplastiek.
Laat ik voorop stellen dat elke interpretatie van dit werk subjectief is,
maar alles overwegend beschouw ik de grondtonen van Kelholt's bronzen als architectonisch.
De diepere laag ervan, die pas later tot je doordringt, heeft voor mij vooral
een spirituele lading. Deze twee kenmerken kunnen ontstaan doordat Kelholt zijn
beelden niet zozeer in een herkenbare beeldtaal heeft gevat, maar veeleer in
een abstracte minimalistische vorm, die aanschuurt tegen bekendere vormen die
in ons onderbewuste zijn opgeslagen. Ontdaan van elke frivoliteit, is ieder
beeld in essentie raak. Niet alleen zijn de verhoudingen na eindeloos wikken
en wegen tot stand gekomen, maar ook hun verschijningsvorm is uiterst gevarieerd:
Bart blijkt in staat om steeds weer nieuwe, compacte beelden te bedenken, die
telkens een andere inhoud communiceren. Omdat hij ze zelf giet, kan hij veel
aandacht aan de giethuid besteden, wat de esthetische kwaliteit van zijn werk
ten goede komt. Daarbij lijkt het alsof de tand des tijds zijn sporen heeft
nagelaten in deze doorleefde beelden.
Maar als het gaat om de herkenning,
dan weet hij elke mogelijkheid die we aangrijpen om zijn werk te duiden, in
de kiem te smoren. Een voorbeeld: wanneer je zijn beelden bekijkt, weet je dat
ze geen functie kunnen hebben, maar soms roept Kelholt dusdanige associaties
op dat je gedachten met het predikaat industri�le vormgeving gaan spelen. In
weer andere beelden zet hij je op het spoor van religieuze kunst, gebouwde fundamenten
uit de antieke oudheid, of Romeinse overwinningspoorten. Ook het kind in ons
wordt op z'n wenken bediend, want met sommige sculpturen kun je spelen alsof
het blokkendozen zijn. Maar toch, kijk je langer dan zie je dat voormelde associaties
stuk voor stuk doodlopende wegen zijn. Een simpele, ééndimensionale duiding
is eigenlijk niet mogelijk: er is altijd meer aanwezig in de kern van deze beelden,
die opvallen door hun zeggingskracht. Maar wat zeggen ze dan? Wat is de ziel,
het wezen van dit werk?
De Engelse schrijver Joseph Conrad schreef ooit
een tekst over hetgeen kunst met ons kan doen, een tekst die Bart's werk goed
omschrijft: "De kunstenaar appelleert aan dat deel van ons wezen dat niet afhankelijk
is van wijsheid; aan datgene in ons dat ons gegeven is en niet aangeleerd, en
dat daarom ook bestendiger is. Hij spreekt onze capaciteit voor verrukking en
verwondering aan, het gevoel voor mysterie dat ons leven omringt: ons gevoel
voor medelijden, voor schoonheid en verdriet."
Etienne Boileau, januari
2007
cv
view the works
list of works